De bib in cijfers

01
431358 431358 ontleningen in de filialen
412326 412326 ontleningen in de hoofdbibliotheek
41526 41526 nieuwe items in de collectie
14 882 Bibliotheek J.F. Willems Zeebrugge 13 616 Bibliotheek Lissewege Lissewege 7 352 Bibliotheek De Schorre Dudzele 7 629 Bibliotheek De Arend Koolkerke 27 834 Bibliotheek De Garve Sint-Jozef 22 471 Bibliotheek De Dijk Sint-Pieters 344 148 Hoofdbibliotheek Biekorf Brugge 69 709 Bibliotheek De Zorge Sint-Kruis 7 261 Bibliotheek Sint-Thomas Sint-Thomas 232 Bibpunt Huis van de Bruggeling Brugge 7 491 Bibliotheek Lode Zielens Brugge 15 600 Gevangenisbibliotheek Brugge 99 873 Bibliotheek Daverlo Assebroek 74 859 Bibliotheek Sint-Andries Sint-Andries 78 381 Bibliotheek Sint-Michiels Sint-Michiels

Aantal ontleningen in de verschillende filialen

We investeren sterk in de infrastructuur van de verschillende bibliotheekfilialen. Het nieuwe gebouw op de Xaverianensite bijvoorbeeld is een groot succes. Door de grotere toegankelijkheid trekt het meer dan een kwart meer mensen aan dan het bibliotheekfiliaal op de vorige locatie in Sint-Michiels.

Enkele cijfers waar we trots op zijn

267475 267475 bezoekers in de hoofdbibliotheek
93% 93% van de Bruggelingen is tevreden over de bibliotheek (stadsmonitor)
90 90 medewerkers verdeeld over 14 vestigingen
76 76 vrijwilligers verdeeld over 14 vestigingen
496 496 manuscripten gedigitaliseerd voor mmmonk.be
726 726 huisbezoeken door ‘bib aan huis’

Leesplezier

02

Weet jij nog welk boek je als kind écht aan het lezen gebracht heeft? Of welk verhaal je altijd opnieuw wilde horen voor het slapengaan? Misschien kreeg je de liefde voor boeken niet met de paplepel mee, en ontdekte je het plezier van lezen op latere leeftijd. Tijdens de lockdown bijvoorbeeld, toen wandelen, TV kijken en lezen zowat de enige toegelaten ontspanningsmogelijkheden waren. Verschillende media berichten in ieder geval dat we sinds de coronapandemie met z’n allen meer zijn gaan lezen. Dat blijkt ook uit de bevraging over onze coronadienstverlening. Meer dan 70% van de respondenten gaf aan meer te lezen tijdens de coronamaatregelen. En 65% denkt ook na de pandemie meer te blijven lezen.

331 331 gezinnen namen deel aan de stadswandelingen tijdens het Jeugdboekenfeest
595 595 595 gezinnen volgden het online Jeugdboekenfeest
318 318 leestips op Brugge Leest
141 141 leden voor de Leesjury

Jeugdboekenfeest online en in de buitenlucht

Op 20 en 21 maart 2021 organiseerde de Brugse bib voor de negentiende keer een Jeugdboekenfeest. Meer dan 600 kinderen schreven zich in voor dit weekend vol leesplezier, dat zowel online als in de frisse buitenlucht plaatsvond. Met Maureen van Ketnet als gastvrouw werd er enthousiast geknutseld, gewandeld, gelezen, gekeken, geluisterd en getekend. De coronaveilige editie van het Jeugdboekenfeest was een groot succes.

Bekijk de aftermovie

Gedichtendag met Maud Vanhauwaert

Ook al konden we door het virus niet samenkomen in de leeszaal van de bibliotheek, toch wilden we Gedichtendag 2021 niet onopgemerkt voorbij laten gaan. Dichteres Maud Vanhauwaert maakte voor de Brugse bibliotheek een filmpje dat bij veel kijkers spontaan een glimlach op het gezicht toverde.

Bekijk video

Leestips via de bibliotheekwebsite

Hoe kies je een boek? Laat je je inspireren door tips van vrienden of familie? Zoek je een boek waarover je een recensie las? Of snuister je door de nieuwe aanwinsten of de sprinters in de bib? Voor wie niet weet waar te beginnen, werkten we op de bibliotheekwebsite verschillende pagina’s uit met leestips. Van thrillers over chicklit en informatieve boeken tot hedendaagse poëzie: we maken je wegwijs in het uitgebreide aanbod. Ook voor de film- en muziekcollectie vind je heel wat kijk- en luistertips binnen specifieke genres.

Ontdek de tips voor ‘fictie volwassenen’

Een jaar Brugge Leest

Op 17 september 2021 vierde de Brugse leescommunity Brugge Leest haar eerste verjaardag. Eén jaar Brugge Leest, dat zijn 337 stadslezers en 275 boekentips. De stadslezers hebben een bijzonder brede en gevarieerde smaak: van Het achtste leven (voor Brilka) tot de fantasywereld van Terry Pratchett of van een feministische autobiografie (Honger van Roxane Gay) tot mindfulness in Tem je geest van Ruby Wax. Kortom: voor iedereen wat wils. Met een boekentaart zetten we de verjaardag van Brugge Leest in de kijker tijdens de Cultuurmarkt.

ontdek de leestips op Brugge Leest

Recordaantal inschrijvingen voor de Leesjury

In 2021 vierde de Kinder- en Jeugdjury Vlaanderen (KJV) haar veertigste verjaardag. Hét moment voor een complete make-over. Met een nieuwe naam, een nieuwe website, een nieuwe look en een paar inhoudelijke aanpassingen wil de Leesjury in de toekomst nog meer juryleden aantrekken. Dat is in Brugge alvast gelukt. De Brugse Leesjury startte in september met meer dan 140 leden. Een recordaantal!

“De Leesjury is voor mij een manier om nieuwe boeken te ontdekken. En natuurlijk vind ik het ook heel erg leuk om over die boeken te praten met mensen die ook graag lezen.” Paulien,
lees het volledige interview met Paulien

Jeugdboeken kiezen met Bieblo

Dankzij de app Bieblo vinden kinderen tussen 6 en 11 spelenderwijs boeken die aansluiten bij hun leeftijd en interesses. Voor de opnames van de promovideo voor Bieblo koos Cultuurconnect onze gloednieuwe bibliotheek De Xaverianen als sfeervolle locatie.

Bekijk het promofilmpje

Mijn Leestipper

In het voorjaar van 2021 werkte de Brugse bibliotheek mee aan een marketingcampagne van Cultuurconnect om “Mijn Leestipper” te promoten bij een ruim publiek. Wie zich via “Mijn Bibliotheek” registreert bij “Mijn Leestipper” ontvangt maandelijks gepersonaliseerde leestips. Dankzij de campagne hebben we het aantal geregistreerde gebruikers meer dan verdubbeld. In december 2021 werd “Mijn Leestipper” geïntegreerd in “Mijn Bibliotheek”, wat de zichtbaarheid van deze dienst nog zal vergroten.

meer info over Mijn Leestipper

Lees Meer!

En toen mocht het eindelijk weer… Op 24 oktober 2021 kon Ann De Bie het publiek opnieuw in levende lijve verwelkomen voor Lees Meer!, het boekenprogramma van de Brugse bibliotheek in het Concertgebouw. Ze interviewde Gerda Blees, Robert Devriendt en Nico Dros over hun recentste boek. De voorgaande edities van Lees Meer! vonden noodgedwongen via livestream plaats. Je kan ze nog herbekijken op de Facebookpagina van de bibliotheek.

bekijk Lees Meer! met Lize Spit, Jeroen Olyslaegers en Peter Terrin bekijk Lees Meer! met Stefan Hertmans en Anneleen Van Offel

Gevangenisbibliotheek

De bibliotheek van het Penitentiair Complex Brugge is een bijzonder filiaal van de Openbare Bibliotheek Brugge. In 2021 kreeg de volledige collectie een update, met nieuw aangekochte titels of met afgevoerde maar nog recente materialen uit andere bibliotheekfilialen. We werkten intensief samen met de dienst ‘Vorming, Ontspanning en Sport’. Gedetineerden die een opleiding volgen, kunnen de nodige literatuur via de gevangenisbibliotheek verkrijgen. De collectie werd aangevuld met heel wat boeken van de literatuurlijst voor het behalen van een diploma secundair onderwijs, leerboeken theoretisch rijbewijs en VCA. Andere titels werden via het Interbibliothecair Leenverkeer voor hen gereserveerd. Kruiswoordraadsels, boeken over yoga en andere lichaamsoefeningen boden kansen tot ontspanning en

sportbeleving. De collectie ‘non-fictie’ werd aangevuld in overleg met werkgroepen en organisaties die binnen het PCB werken rond specifieke thema’s. We kochten ook een ruime collectie strips, voorleesboeken en baby- en kinderboeken aan. Zo helpen we mee inzetten op een warm contact tussen gedetineerde (groot)ouders en hun (klein)kinderen tijdens bezoekmomenten of op de afdeling moeder-kind.
In samenwerking met Avansa startten we in 2021 een Samenleesgroep buiten de gevangenismuren. De Samenleesgroep binnen de muren staat in de startblokken. Doel is dat beide groepen op termijn contact hebben met elkaar en tot een uitwisseling of versmelting komen. Zo kan een steentje bijgedragen worden aan de re-integratie van gedetineerden in de maatschappij.

Ontmoeting en levenslang leren

03

Samen met vrienden studeren, even de krant of een tijdschrift lezen, de wifi gebruiken, afspreken voor een schoolopdracht, een Covid Safe Ticket afprinten, enz. Vraag aan tien mensen die de Brugse bibliotheek binnenwandelen waarom ze hier zijn, en ze zullen je alle tien een ander antwoord geven. De bib is een fijne plek om mekaar te ontmoeten, te inspireren en bij te leren. Om ook die rol als bibliotheek te vervullen, breidt onze dienstverlening continu uit en programmeren we heel wat activiteiten. Tegelijk zijn we ook vaak een gastvrije locatie voor andere organisaties en partners.

250 250 consultaties bij de digidokter (in de bib en digitaal)
2600 2600 vragen beantwoord over het Covid Safe Ticket
1131 1131 items in de collectie Taalpunt
726 726 bezoeken voor bib aan huis
16 16 nieuwe vrijwilligers voor bib aan huis
70% 70% van de respondenten* gaf aan dat de bibliotheek een positieve impact had tijdens de coronacrisis (welbevinden, contact, persoonlijke ontwikkeling...)

*bevraging coronadienstverlening

Taalpunt Nederlands en Taalpunt Jeugd

Wie Nederlands leert of wil oefenen, kan al enkele jaren terecht op het Taalpunt in de bibliotheek. In 2021 zetten we ons Taalpunt Jeugd extra in een kijker. Het Taalpunt Jeugd in de hoofdbibliotheek en in de filialen van Assebroek, Sint-Kruis, Sint-Michiels en Sint-Andries is er voor kinderen en jongeren tot 15 jaar die anderstalig zijn of die - bijvoorbeeld door een leesstoornis - extra ondersteuning nodig hebben én voor volwassenen die kinderen begeleiden en ondersteunen in hun taalontwikkeling. We stelden een brochure samen die leerkrachten en logopedisten wegwijs maakt in de collectie, en hen aan de hand van concrete casussen op weg helpt.

ontdek de brochure

Digidokter, digisessies, digihulp en digi-welcome

Digitaal vaardig zijn was natuurlijk al lang een voorwaarde om mee te kunnen in onze complexe maatschappij, maar de coronacrisis heeft dit proces nog versneld. Wie niet overweg kan met tablet, smartphone, apps, online overheidsdiensten en daarbij horende beveiligingssleutels, valt uit de boot. Met verschillende initiatieven helpt de Brugse bibliotheek mensen om digitaal vaardiger te worden. In de hoofdbibliotheek, bibliotheek De Zorge, Daverlo, Sint-Andries en de Xaverianen kan je zonder afspraak op consultatie komen bij de digidokters. Samen met Avansa Brugge organiseren we ook geregeld digisessies over specifieke thema’s. Wie sinds de verplichting van het Covid Safe Ticket hulp nodig heeft om alles geïnstalleerd, gedownload en geprint te krijgen, wordt onder de noemer Digihulp Corona geholpen door de bibliotheekmedewerkers. Verder organiseert de Dienst Welzijn in de hoofdbibliotheek Digi-welcome: een reeks digisessies waarbij Brugse vrouwen die niet in België geboren zijn een refurbished laptop en de nodige ondersteuning krijgen.

Taalfeest

Jaarlijks zetten we samen met heel wat Brugse partners talen, culturen en diversiteit centraal tijdens het Taalfeest. Met o.a. een optreden van Lisette Ma Neza en Neil Akenzua, een voorstelling van de meertalige toneelgroep Mozaïek, een taalcarrousel en verhalen van Bruggelingen met een migratieachtergrond, was ook de editie van 2021 meer dan geslaagd! De bib organiseert het Taalfeest samen met de Diversiteitsdienst, CVO SNT, CVO Scala, Ligo Regio Brugge, Avansa Regio Brugge en FMDO vzw.

Maatschappelijke thema’s in de bib

Naar aanleiding van bepaalde themadagen, zoals de Dag van de Mantelzorg of Internationale Vrouwendag, stelt het bibliotheekteam infostands en themapagina's samen. De infostands bundelen boeken rond dat bepaalde thema, maar ook infobrochures van Brugse organisaties die rond dat thema werken. De themapagina’s op de website bieden een overzicht van wat er over het thema te vinden is in de collectie van de bibliotheek, maar linken ook door naar externe infokanalen. Die themagerichte samenwerking met andere stadsdiensten en partners zorgt er mee voor dat er ook op andere vlakken samengewerkt wordt. Zo vindt het Mantelzorgcafé sinds 2021 geregeld plaats in Bibliotheek De Zorge.

ontdek de themapagina over mantelzorg

Publiekswerking op maat van de buurt

Met de tussendoortjes en familievertellingen zetten alle bibliotheekfilialen al geruime tijd in op laagdrempelige activiteiten voor gezinnen met kinderen. In 2021 hebben we de publiekswerking in enkele filialen uitgebreid met een aanbod voor volwassenen. Informatieve lezingen, creatieve workshops of infosessies: we stemmen het aanbod af op wat er leeft in de buurt. De onderwerpen zijn heel divers en de organisatie gebeurt vaak samen met lokale partners zoals Avansa Brugge of lokale heemkringen.

Bibliotheek aan huis

Wie niet zelf naar de bibliotheek kan komen, kan een beroep doen op de gratis dienst “Bibliotheek aan huis”. Deze bestaande dienstverlening werd in 2021 sterk uitgebreid. We werken nu in de verschillende deelgemeenten samen met een team enthousiaste vrijwilligers die de boeken en andere bibliotheekmaterialen aan huis leveren.

Open Leercentrum

Leerwinkel West-Vlaanderen vierde in 2021 haar tiende verjaardag en breidde haar werking uit met een wekelijks open leercentrum elke woensdagnamiddag in Hoofdbibliotheek Biekorf. Aangezien de Brugse bib sowieso inzet op e-inclusie en levenslang leren, is ze een vanzelfsprekende partner voor dit project. De bibliotheek is het meest laagdrempelige cultuurhuis van de stad. Het gebouw is gemakkelijk publiek toegankelijk en heeft ruime openingstijden. Heel veel Bruggelingen komen er geregeld over de vloer en op die manier wordt de werking van Huis van het Leren vzw zichtbaar voor een breed publiek.

Met de klas naar de bibliotheek

04

De Openbare Bibliotheek Brugge heeft een zeer uitgebreide scholenwerking. Met onze Zevensprong-projecten bereiken we alle Brugse lagere scholen, van de derde kleuterklas tot het zesde leerjaar. Ook voor het secundair onderwijs hebben we een gevarieerd aanbod waarin leesplezier, informatievaardigheden, erfgoededucatie en mediawijsheid centraal staan. Aanvullend op dit educatief programma ondersteunen we leerkrachten en directies ook op het vlak van leesbeleid en leesplezier in de klas. Via tips in onze maandelijkse nieuwsbrief bijvoorbeeld, of door in gesprek te gaan met directies en zorgcoördinatoren van Brugse scholen. Op die manier willen we inspelen op specifieke behoeften van leerlingen, en leerkrachten zo goed mogelijk ondersteunen.

klassikale ontleningen (september - december) 937 937
leerlingen bereikt met de Jeugdboekenmaand-pakketten 2730 2730
leerkrachten zijn ingeschreven op onze nieuwsbrief voor het onderwijs 628 628
111 111 rondleidingen voor klassen van het derde kleuter en basis-onderwijs (sept - dec)
35 35 klassen ontvangen voor instructie eerste secundair (sept - dec)
174 174 deelnemers voor het online congres Taal Centraal
2779 2779 leeslijsten verdeeld
215 215 leerlingen bereikt met de erfgoedkoffer (sept-dec)
245 245 leerlingen bereikt met de boekenproeverij (sept-dec)
143 143 leerlingen bereikt met de workshop onderzoeks- competenties (sept-dec)

Jeugdboekenmaand: een cadeau vol leesplezier

Onder het motto Lezen is een feest! schonken we de klassen van het eerste en vierde leerjaar tijdens de Jeugdboekenmaand een cadeau vol leesplezier. Het eerste leerjaar dompelden we onder in de wondere wereld van de fabels uit het boek Van Leeuw tot Leeuwerik van Riet Wille. De prettig gestoorde vertelsels uit het informatieve boek Er was misschien eens… van Kamiel Debruyne vormden het uitgangspunt voor het project van het vierde leerjaar. We boden zo een mooi alternatief voor de klassieke Jeugdboekenmaandprojecten, die omwille van corona niet konden doorgaan in de bib.

Hartelijk dank voor het geschenk en het mooi uitgewerkte project. De kinderen hebben genoten van de fabels en bij elke fabel werkten we ook nog iets uit. Zo knutselden en tekenden we vogels, muizen, een vlieger, een schildpad en natuurlijk ook het lievelingsdier van de kinderen. Juf Cathérine,

Lezen op school

Het onderzoeksproject De leesscan (2021-2023) ondersteunt schoolteams richting een duurzaam leesbeleid. In het verlengde van dit project, is de Brugse bibliotheek partner van drie subsidieprojecten om lezen op school te stimuleren:

  • ‘Lezen op school’ in samenwerking met Vives Hogeschool.
  • ‘Lezen in actie’ in samenwerking met Katholiek Onderwijs Vlaanderen.
  • ‘Lezen op school’ in samenwerking met Iedereen leest.

Bij elk van deze projecten staan andere scholen centraal, en elk project heeft een andere focus, afhankelijk van de specifieke noden van de school. Verschillende teams bibliotheekmedewerkers gaan aan de slag met leerkrachten en directies van Het Palet, De Touwladder, Wonderwijs, Sint-Leo Hemelsdaele in Sint-Pieters, Basisschool Sint-Leo Hemelsdaele centrum en de secundaire scholen Ter Groene Poorte en Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaart in Sint-Andries.

Taal Centraal: online congres voor leerkrachten

Op woensdagnamiddag 28 april organiseerde de bib samen met de Dienst Flankerend Onderwijsbeleid een online congres voor leerkrachten en onderwijsdirecties. Lezen en taal stonden centraal in deze namiddag boordevol praktijktips van ruim 20 sprekers. Keynotespeaker Kris Van den Branden​, hoogleraar taalkunde en hoofd van de educatieve master talen (lerarenopleiding) aan de Faculteit Letteren van de KU Leuven, sprak over de dalende trend in de leesvaardigheid, en hoe we die kunnen keren door een schoolbreed taalbeleid uit te werken. Vervolgens kwamen verschillende thema’s aan bod, waaronder dyslexie, meertaligheid, taaldrempels in de klas (door Vives), taalontwikkelend lesgeven (door Howest), leesmotivatie, creatief schrijven en poëzie. Er waren sessies voor zowel kleuter-, basis- als secundair onderwijs. Met 174 deelnemers was het congres absoluut een succes!

“Dit beantwoordde volledig aan mijn interesse en oversteeg mijn verwachtingen! Ik heb heel veel nuttige en concrete informatie gekregen, zeer praktische voorbeelden die je vlug kan introduceren in de klaswerking.” Reactie uit anonieme evaluatie

Nieuwe leeslijsten

“Ik moet dit boek lezen voor een schoolopdracht, maar het boeit me eigenlijk niet.” Een herkenbare uitspraak? Van jezelf vroeger, of van je (klein)kind? Met de leeslijsten voor het secundair onderwijs stellen onze collectievormers Lut Belaen en Els Depuydt al vier edities op rij een gevarieerd aanbod samen. “In deze lijsten vind je zeker een boek dat bij je past!”, is de achterliggende gedachte. Voor elke graad van het secundair onderwijs is er een aparte lijst. Op die manier willen we leerkrachten ondersteunen om te werken aan leesplezier in de klas. Van vlot leesbare boeken tot veeleisende literaire werken, van griezel en fantasy tot klassiekers: er is voor elk wat wils. Een even grote diversiteit zal je vinden in de herkomst, leefwereld en achtergrond van de auteurs. Nieuw in deze editie is het icoontje ‘Act for global goals’. In de boeken met dit icoon komen thema’s zoals black lives matter, #metoo, ecologie en gender uitdrukkelijk aan bod. Elke leerkracht die in Brugge lesgeeft, kan de lijsten gratis bestellen voor zijn of haar klas(sen).

Ontdek de leeslijsten

Bonte mezenstoet: Gezelle in de klas

In het najaar van 2021 stond het thema Gezelle & Ecologie centraal op Gezelle.be en in de Brugse bibliotheken (zie ook verder in het hoofdstuk ‘Erkende erfgoedbibliotheek’), met o.a. de boekvoorstelling van Vliegoefeningen, waarvoor dichter en kunstenares Lies Van Gasse zich liet inspireren door Gezelles natuurgedichten. De bundel Vliegoefeningen was ook de aanleiding voor een educatief programma voor het derde leerjaar van het buitengewoon lager onderwijs in Brugge (De Polder, Wonderwijs en De Kaproenen). Begeleid door het natuurcentrum Beisbroek trokken de kinderen op natuurexpeditie in het bos.

Daarna volgde een creatieve workshop in de bibliotheek. Ze lazen er Gezelles gedicht De meezen en maakten grote versierde vleugels geïnspireerd door de tekst. De kunstwerkjes van de leerlingen werden geïntegreerd in de kleine tentoonstelling met originele tekeningen van Lies Van Gasse.

Met het thema Gezelle & Ecologie hebben we Guido Gezelle op een originele manier naar de klas gebracht, en kinderen op een laagdrempelige manier kennis laten maken met ons literair erfgoed.

meer info

Erkende erfgoedbibliotheek

05

Wist je dat de Openbare Bibliotheek Brugge een van de belangrijkste erfgoedcollecties in Vlaanderen beheert? De historische kern van onze erfgoedbibliotheek wordt gevormd door o.a. de bibliotheken van de voormalige cisterciënzerabdijen Ten Duinen (°Koksijde,1128) en Ter Doest (°Lissewege,1175).

Vandaag huisvest Hoofdbibliotheek Biekorf onder meer kostbare middeleeuwse manuscripten, incunabelen (boeken gedrukt voor 1501) en oude drukken, een indrukwekkende collectie historische kranten, Brugse privébibliotheken en het Guido Gezellearchief. Een aantal boeken en collecties zijn erkend als Vlaams Topstuk.

715 715 bezoekers voor de online tentoonstelling ‘Het uur van slekken en spoken’
496 496 manuscripten van de Openbare Bibliotheek en het Grootseminarie Brugge gedigitaliseerd voor mmmonk.be
150000 150000 fiches van Gezelles woordentas kregen een nieuw opbergsysteem
961 961 brieven gepubliceerd in de online editie van de Gezellecorrespondentie

Erfgoeddag met ‘De Nacht’ als thema

Op 24 en 25 april 2021 vierden we de twintigste editie van Erfgoeddag met als thema ‘De Nacht’. Van het geplande programma lieten we, waar mogelijk, de activiteiten online doorgaan. Zo gaf Jonas Roelens de online voordracht Buggers en Brugge: laatmiddeleeuwse homoseksualiteit in het Sodom van het Noorden en presenteerden we de online tentoonstelling Het uur van slekken en spoken, over het thema ‘de nacht’ in de erfgoedcollecties van de Openbare Bibliotheek Brugge. Voor jonge bezoekers van Erfgoeddag was er een online vertel- en knutselmoment rond de klankrijke poëzie van Guido Gezelle.

bekijk de online tentoonstelling

Miraeuslezing “Written Culture at Ten Duinen”

Elk jaar nodigen de Cultuurbibliotheek, het Grootseminarie Brugge en de Openbare Bibliotheek Brugge gezamenlijk een internationale boekhistoricus / boekhistorica uit als spreker voor een reeks Miraeuslezingen. Op 6 mei 2021 sprak Jenneka Janzen over haar onderzoek naar de vroegste handschriften van de cisterciënzerabdij Ten Duinen. Met deze studie promoveerde ze in 2019 aan de Universiteit Leiden. Door de fysieke kenmerken en vooral het schrift van deze handschriften minutieus te onderzoeken, konden de vroege manuscripten voor het eerst precies worden gedateerd. Dit leidde vervolgens naar antwoorden op vragen over de werking van een scriptorium, internationale uitwisseling van boeken, en veranderende leesgewoontes bij vroege cisterciënzers. De lezing vond online plaats en is te herbekijken op mmmonk.be, waar binnenkort ook alle monastieke manuscripten van het Grootseminarie en de Openbare Bibliotheek online beschikbaar zijn via IIIF.

herbekijk de lezing

Mmmonk: projectwebsite gelanceerd en fase 2 afgerond

De Openbare Bibliotheek Brugge, de Universiteitsbibliotheek Gent, het Grootseminarie Ten Duinen in Brugge en het Bisdom Gent werken samen aan een ambitieus project rond hun middeleeuwse monastieke manuscripten. Mmmonk zal de digitale beelden van 760 middeleeuwse manuscripten van de abdijen van Ten Duinen, Ter Doest, Sint-Baafs en Sint-Pieters ontsluiten en samenbrengen in een virtuele bibliotheek en kennisplatform via IIIF (International Image Interoperability Framework). Op 4 mei werd de projectwebsite mmmonk.be gelanceerd, waar de voortgang van het project te volgen is via nieuwsberichten en uitgelichte collectie-items. Een groot deel van de manuscripten kan je er nu al tot in de kleinste details bewonderen dankzij IIIF.

In het najaar van 2021 publiceerden we de resultaten van de tweede fase van het project. Maar liefst 496 manuscripten van de Openbare Bibliotheek en het Grootseminarie Brugge zijn bij het afronden van fase 2 volledig gedigitaliseerd. Dat zijn 193.726 beelden. We stelden een “draaiboek digitalisatie” op. Dit maakt onderdeel uit van het IIIF-traject dat Mmmonk zal realiseren om andere Vlaamse Erfgoedbibliotheken te ondersteunen. In fase 2 is het corpus ook verder gecontextualiseerd. Zo werden op de projectwebsite enkele belangrijke werken in de kijker gezet aan de hand van teksten en filmpjes. We benutten de teksten tegelijk ook om de mogelijkheden van IIIF te demonstreren door er IIIF-viewers in te embedden.

bekijk de reportage op Focus-WTV
“Blad per blad fotograferen we de honderden manuscripten om ze via Mmmonk beschikbaar te maken voor een ruim publiek. Ik ben gefascineerd door het boek als object, en vind het geweldig dat ik dagelijks met deze prachtige middeleeuwse boeken mag werken.” July
beluister de podcast met July en Katrien, projectmedewerker en -verantwoordelijke voor Mmmonk ontdek de projectwebsite www.mmmonk.be

The Art of Reading in the Middle Ages

De Openbare Bibliotheek Brugge werkt sinds 1 oktober 2020 mee aan het Europese subsidieproject ARMA. Het project wil aantonen hoe leescultuur in de middeleeuwen een verbindende factor was in Europa. Voor ARMA plaatsen we 500 gedigitaliseerde handschriften online op Europeana.eu. Dit is het Europese platform bij uitstek waar Europese archieven, bibliotheken en musea hun erfgoed delen voor onderwijs, onderzoek of ontspanning. ARMA zal de geselecteerde handschriften toelichten in wetenschappelijke en educatieve toepassingen. De centrale vraag is steeds hoe middeleeuwers uit verschillende groepen (monniken, studenten, aristocratie, religieuze groepen) boeken maakten en gebruikten. Eind oktober werd de online tentoonstelling “The Art of Reading in the Middle Ages” gelanceerd, met heel wat mooie stukken uit onze erfgoedbibliotheek. De online expo is binnenkort ook in het Nederlands beschikbaar.

Bekijk de tentoonstelling

Bruiklenen voor expo “Blik op oneindig”

Twee manuscripten uit de collectie van de Openbare Bibliotheek Brugge, waren van 15 oktober 2021 tot 16 januari 2022 te zien op de tentoonstelling Blik op oneindig in Parcum Heverlee. Het gaat om ms. 108 en ms. SVC 7. De expo maakte deel uit van het Leuvense stadsfestival KNAL! Met religieus erfgoed als leidraad, behandelde de tentoonstelling verhalen over schepping, vergankelijkheid en hoop.

meer info over de tentoonstelling bekijk ms 108 hier volledig in IIIF

Erfgoedlab Damme

Erfgoed in Damme en Brugge hebben veel met elkaar. Dat blijkt uit een meerjarig proeftraject (2021-2023) waarbij in de hospitaalsite van Sint-Jan en met de hospitaalverzameling nieuwe mogelijkheden worden verkend om erfgoedcollecties publieksgericht en participatief in te zetten. In de zomer van 2021 gingen verschillende bruiklenen uit de erfgoedcollectie van onze bibliotheek naar het Sint-Janshospitaal in Damme. Ze werden er tentoongesteld naast een topstuk uit de hospitaalcollectie, het zogenaamde “Tüchlein”, een intrigerend laat-zestiende-eeuws schilderij, mogelijk van Frans Pourbus, op linnen met de uitbeelding van Het Laatste Oordeel. Onder andere Den Vlaemschen papegaey, het bijzonder aanstekelijke Brugse liedboekje, gedrukt door Andreas Wydts, kreeg er een plaats (boeknummer: 3|765). Deze kluchtige liedjes zullen “dienen tot troost”, zegt de titelpagina van dit drukje uit 1732.

lees hier het volledige artikel in Inzoemen

Boeken uit Brugge

Op 10 december vond de boekvoorstelling en studienamiddag Boeken uit Brugge plaats. Het was het afscheidsproject van Ludo Vandamme, wetenschappelijk medewerker oude drukken van de Openbare Bibliotheek Brugge. Boeken uit Brugge is een project van de Brugse bibliotheek, in samenwerking met de Vlaamse Werkgroep Boekgeschiedenis vzw en Uitgeverij Marc Van de Wiele. Het boek verzamelt vijfentwintig opstellen waarin telkens één Brugs boekenitem wordt belicht: een tekst (roman, gedicht, traktaat, …), een handschrift, een drukker, een uitgever, een boekhandel, een bibliotheek, een verzamelaar. Boeiende casussen dus, maar evenzeer onderzoek dat zich richt op de “longue durée”. Van belang is de bijzondere affiniteit van de auteur met zijn / haar gekozen onderwerp. Het mooie boek, gezet in het recent ontwikkelde Colard Mansionfont, ordent de opstellen chronologisch, van de middeleeuwen tot vandaag. Op de studienamiddag werd een evenwichtige selectie van zes opstellen gepresenteerd door hun respectieve auteurs.

herbekijk de studienamiddag

Aanwinsten in de kijker

Zowel voor de collecties handschriften, oude drukken, Brugensia als voor het Gezellearchief konden we in 2021 belangrijke aanwinsten verwerven. We lichten er enkele uit:


Bladzijde uit manuscript van Lodewijk van Gruuthuse

In de zomer van 2021 verwierven de Openbare Bibliotheek en de Musea Brugge een bladzijde uit een manuscript uit de bibliotheek van Lodewijk van Gruuthuse (ca. 1427-1492). Het manuscript waaruit het vel afkomstig is, werd gemaakt in Brugge rond 1475. Dankzij deze aankoop haalt de Stad Brugge een stuk binnen dat met onweerlegbare zekerheid uit de collectie van Lodewijk van Gruuthuse komt. Het zal

geregeld getoond worden in de permanente opstelling in het Gruuthusemuseum. Liefde voor boeken is namelijk een belangrijk aspect van Gruuthuses geschiedenis. Van zijn collectie zijn vandaag ongeveer 150 manuscripten in zo’n 200 volumes bewaard. In de Bourgondische Nederlanden bezat enkel de hertogelijke familie een grotere boekenverzameling.

Bekijk hier de reportage op Focus-WTV

Teruggave uit nalatenschap A. Viaene

Het Rijksarchief Kortrijk zorgde voor een teruggave van een belangrijke verzameling Gezelliana aan het Guido Gezellearchief. Het gaat om origineel materiaal uit het Gezellearchief uit de nalatenschap Antoon Viaene, die van 1943 tot 1968 conservator was van het Guido Gezellemuseum. Dankzij deze teruggave worden de stukken opnieuw ondergebracht in hun oorspronkelijk collectieverband in het Guido Gezellearchief van de Openbare Bibliotheek Brugge. Het gaat om 52 brieven van Antoon

Wemaer aan Guido Gezelle van 1856 tot 1874. De brieven laten ons toe om de bijzondere relatie tussen Wemaer en Gezelle beter te begrijpen. Ze illustreren hoe hij Gezelle in het Brugse katholieke netwerk introduceerde en hoe hij tussenkwam bij het ontstaan en de realisatie van publicaties zoals Rond den Heerd en de Spokers Almanak. Bovendien bieden ze ons een gedetailleerde blik in de interne keuken van de weekbladen ‘t Jaer 30 en ‘t Jaer 70.

bekijk hier alle aanwinsten binnen het Gezellearchief

Renaissancedruk Johannes Vasaeus

Op de Arenbergveiling in Brussel van 27 maart 2021 verwierven we een renaissancedruk uit de zestiende eeuw met historische teksten over Spanje. Deze renaissancedruk bevat teksten bijeengebracht door Johannes Vasaeus (Jan Waes, 1511-1561), een vergeten Bruggeling. Johannes Vasaeus maakte kennis met Fernando Columbus (Hernando Colón, ca. 1488-1539), zoon van de bekende ontdekkingsreiziger die toen door Europa struinde op zoek naar boeken voor een universele bibliotheek die hij in Sevilla uitbouwde. Hij benoemde Johannes

Vasaeus tot bibliothecaris. Johannes Vasaeus verzamelde jarenlang historische teksten over Spanje, zijn nieuwe vaderland, onder meer in een kroniek met merkwaardige feiten en gebeurtenissen, Rerum Hispaniae memorabilium annales. Deze verzameling, met ook werk van de Catalaanse historicus Francisco Tarapha (ca. 1495-1556), werd in 1577 postuum in Keulen gedrukt, bij Ludwig Alectorius en de erven van Jakob Soter. Een exemplaar van deze Keulse druk verrijkt nu de collecties van onze Openbare Bibliotheek (boeknummer HF 935).

Lees hier het volledige artikel in Inzoemen

De bibliotheek van Mireille Madou

Mireille Madou werd geboren in Brugge in 1931 en overleed in Leiden in december 2020. In 1957 trad ze toe in de Congregatie Zuster Maricolen te Brugge. Ze studeerde kunstgeschiedenis aan de KULeuven en was van 1976 tot 1992 docente in de Kunstgeschiedenis van de Middeleeuwen aan de Rijksuniversiteit te Leiden. Haar onderzoeksgebied betrof Spaanse middeleeuwse kunst en cultuur, heiligeniconografie, kostuumgeschiedenis en Santiago de Compostella. Het was de wens van Mireille Madou dat haar privébibliotheek in Brugge een thuis zou krijgen. De bibliotheek – 80 m boeken en

tijdschriften – werd geschonken aan de Openbare Bibliotheek Brugge. Om de Zusters Maricolen te bedanken én om de bibliotheek van Mireille Madou in de kijker te zetten, organiseerden we op 5 november 2021 een collectiepresentatie in de leeszaal van Hoofdbibliotheek Biekorf.

Naast deze grote bibliotheek, werd de Brugensia-collectie ook aangevuld met aankopen en giften van andere privé-bibliotheken, zoals Arno Brys, Alain de Caluwé en Lori Van Biervliet. Ook enkele antiquarische aankopen en aankopen op veilingen verrijkten de Brugensia-collectie.

Gezelle & ecologie

Gezelle & Ecologie was het najaarsthema op gezelle.be en in de Brugse bib. Met o.a. een boekvoorstelling, expo en thema-avond toonden we wat Guido Gezelle nog actueel en zo bijzonder maakt vergeleken met tientallen andere vergeten natuurdichters.


Vliegoefeningen | tentoonstelling graphic poem

In Vliegoefeningen gaat dichter en kunstenaar Lies Van Gasse volop in dialoog met de natuurgedichten van Guido Gezelle. Rondom een persoonlijke selectie uit zijn gedichten weeft ze een tekstloos graphic poem dat niet alleen de gedichten illustreert, maar ze ook van een nieuwe context voorziet. De bundel Vliegoefeningen is een coproductie van Lies Van Gasse, het Poëziecentrum en het Guido Gezellearchief

van de Openbare Bibliotheek Brugge. In een kleine tentoonstelling in de Brugse bibliotheken kon je een selectie tekeningen van Lies bewonderen. Naar aanleiding van Vliegoefeningen werkten we samen met Natuurcentrum Beisbroek een creatieve workshop uit voor klassen van het buitengewoon onderwijs (zie ook het hoofdstuk ‘Met de klas naar de bib’).


Hebt mêelijen met de boomen | publieksavond

Op vrijdagavond 26 november organiseerden we een thema-avond rond Gezelle & Ecologie. We startten de avond met de boekvoorstelling Vliegoefeningen van Lies Van Gasse. Aansluitend volgde een panelgesprek over het thema Gezelle &

Ecologie met Geert Buelens, Peter Holvoet Hanssen, Frederik Lucien De Laere en Prof. Johan van Iseghem. De dichters zorgden bovendien voor poëtische intermezzo’s met hun hedendaagse mijmeringen bij Gezelles natuurgedichten.

herbekijk de boekvoorstelling en het panelgesprek

Nieuwe ontwikkelingen en verhalen op gezelle.be

Het thema Gezelle & Ecologie komt ook uitgebreid aan bod op het eigentijdse belevingsplatform gezelle.be. Je vindt er o.a. hedendaagse mijmeringen bij Gezelles

natuurgedichten, een interactieve prent bij Vliegoefeningen en het ontstaansverhaal van De Mandelbeke, Gezelles ecologisch manifest avant la lettre.

ontdek Gezelle & Ecologie op gezelle.be

Verrijk de kijk op Brugge

Voor het project ‘Verrijk de kijk op Brugge’ plaatst de Openbare Bibliotheek samen met Musea Brugge en Stadsarchief Brugge sinds september 2020 duizenden oude onbeschreven afbeeldingen online. Met een crowdsourcingproject riepen we Bruggelingen op om deze beelden te helpen beschrijven. De Openbare Bibliotheek Brugge toont onder meer stadszichten uit de rijke Brugensia collectie (waaronder lithografisch werk van Buffa, Daveluy, Gailliard en Petyt), en diapositieven en foto’s uit het Fonds Stalpaert.

Meer info

Erfgoed verbinden met verschillende doelgroepen

De gecombineerde functie van openbare bibliotheek én erfgoedbibliotheek is een unieke kans om diverse doelgroepen te verbinden. In 'Koorts', het erfgoedmagazine van KADOC, licht Els Depuydt toe waarom Gezelle.be hier een mooi voorbeeld van is.

Lees het artikel in Koorts

De oudste kaart van Vlaanderen

Binnen de manuscriptenverzameling van onze erfgoedbibliotheek bewaren we een middeleeuwse kaart die bekend staat als de oudste kaart van Vlaanderen. Het is een topstuk. De kaart werd opgenomen in het boek De geschiedenis van België in 100 oude kaarten dat in 2021 verscheen. De kaart is als illustratie toegevoegd in een Italiaans manuscript (1452) over de geschiedenis van Vlaanderen. Het manuscript is een Italiaanse versie van De Excellente Cronicke van Vlaenderen, een middeleeuwse tekst over de geschiedenis van Vlaanderen. Deze Italiaanse versie werd door de auteur aangevuld tot 1452. Als illustratie voegde hij een kaart van Vlaanderen toe, zoals het door hem gekend was. Op de kaart staan versterkte steden aangeduid, religieuze sites, bossen, rivieren, havens, enz. Sinds 2021 is de kaart bovendien beschikbaar op digitalmappa.org. Het volledige manuscript is via IIIF beschikbaar via onze online catalogus.

bekijk de kaart op digitalmappa.org bekijk het manuscript in IIIF

Maximaal digitaal

06

Online je bibliotheekbezoek voorbereiden of je geleende materialen beheren? Voor veel leners is het een vanzelfsprekendheid geworden. Met de uitbreiding van ons bibliotheeknetwerk, bieden we dezelfde dienstverlening nu ook aan voor de bibliotheken van Brugse partners. Online of hybride evenementen? Ook hier is ons publiek intussen mee vertrouwd. De snel wijzigende coronamaatregelen vragen om flexibiliteit, zowel van ons als van onze bezoekers. En hoewel we uiteraard een voordracht met live publiek verkiezen, zijn we intussen ook bedreven in live streaming, Zoom presentaties en online tentoonstellingen. Ook met de erfgoedbibliotheek blijven we inzetten op digitale ontsluiting en online beleving. Het hedendaagse belevingsplatform Gezelle.be en de projecten ARMA en Mmmonk zijn daar mooie voorbeelden van.

11533 11533 e-boeken uitgeleend via Cloudlibrary
550680 550680 historische krantenpagina’s online
4820 4820 krantenartikels in Gopress bekeken
961 961 brieven gepubliceerd in de online editie van de Gezellecorrespondentie
496 496 manuscripten van de Openbare Bibliotheek en het Grootseminarie Brugge gedigitaliseerd voor mmmonk.be

Brugs bibliotheeknetwerk

De Openbare Bibliotheek Brugge was met haar hoofdbibliotheek en 13 filialen al een netwerk op zich. Dat netwerk wordt sinds 2021 uitgebreid met externe Brugse organisaties. De Museumbibliotheek was de eerste bibliotheek die het netwerk vervoegde. Het netwerk werd en wordt systematisch uitgebreid met de bibliotheken van het Conservatorium, het Stadsarchief, de Erfgoedcel en de gevangenis. Concreet komt het erop neer dat die bibliotheken hetzelfde systeem (EBS) gebruiken en op die manier hun collectie kunnen voorstellen via een online catalogus. Binnen hun eigen werking kunnen ze hun collectie aanbieden als een aparte catalogus, maar hun collectie wordt ook mee opgenomen is in de catalogus van de Openbare Bibliotheek Brugge. Wie lid is van de Openbare Bibliotheek Brugge, is lid van alle bibliotheken binnen het netwerk. De Openbare Bibliotheek Brugge neemt hier een regierol in op: de invoer van de collectie in de catalogus gebeurt door de medewerkers van de externe bibliotheek, maar de Openbare Bibliotheek Brugge deelt haar knowhow en ziet toe op de correcte toepassing van de regels.

Expertise rond IIIF opbouwen en delen

Met het project Mmmonk (zie hoofdstuk erfgoedbibliotheek) brengen we de monastieke bibliotheken van Ten Duinen, Ter Doest, Sint-Pieters en Sint-Baafs virtueel samen op een duurzaam online platform. Om dit doel te bereiken maakt het project gebruik van IIIF, een digitale innovatie. IIIF staat voor International Image Interoperability Framework. Dit is een set van open standaarden die archieven, bibliotheken en musea helpt om gedigitaliseerde collecties te hosten en uit te wisselen.

De medewerkers van Mmmonk delen hun expertise op studiedagen en conferenties, zoals de IIIF-Fridays. Ze organiseerden een IIIF User Survey, bundelden inspirerende tools en demo’s uit andere projecten op mmmonk.be, en promoten op die manier het gebruik van IIIF voor collectiebeheer, onderzoek, onderwijs en erfgoedwerking in Vlaanderen.

lees meer over IIIF

Online leerplatform

Als lid van de Openbare Bibliotheek Brugge kan je sinds oktober 2021 met je Mijn Bibliotheekprofiel inloggen op een leerplatform en tientallen gratis interactieve cursussen volgen. Je volgt de cursussen online en kan alle tijd nemen die je nodig hebt. Zo leer je waar en wanneer je wil digitale fotografie, tijdmanagement, de kunst van het masseren, een nieuwe taal, Excel, ontspanningsoefeningen bij stress en nog veel meer.

ontdek het leerplatform

Krantenarchief in bibliotheekcatalogus

Het krantenarchief van Gopress kreeg een update. De artikels zijn nu volledig geïntegreerd in de bibliotheekwebsite. Dat maakt het gebruiksvriendelijker en beter leesbaar, ook op smartphone of tablet. Een grote verbetering is dat je nu de foto’s en een pdf van het artikel zoals het oorspronkelijk gepubliceerd werd, direct te zien krijgt.

Naar de catalogus

Brugse historische kranten in ICON

België bezit een grote rijkdom aan historische kranten door de pioniersrol die ons land innam op het vlak van persvrijheid. Ruim 9500 krantentitels zijn sinds 2021 via de krantencatalogus Abraham opgenomen in de ICON-database, de grootste informatiebron over het wereldwijde krantenbezit. Ook de Brugse historische kranten uit de collectie van de Openbare Bibliotheek Brugge zijn zo nog beter vindbaar.

lees meer

Online brieveneditie Gezelle

Samen met vrijwilligers van het Gezellegenootschap, de KANTL en de UA werken we aan een digitale uitgave van Gezelles brieven. Het ultieme doel van het project is een wetenschappelijke online teksteditie van de 7700 brieven die in het Gezellearchief bewaard worden. In 2021 werd verder gewerkt aan de online editie van de verschillende correspondenten van de KANTL, de nieuwjaarsbrieven van Stijn Streuvels en de brieven tussen Gezelle en Antoon Wemaer. Ook de volledige correspondentie tussen Gezelle en zijn drukkers werd toegevoegd aan de online editie. Dit voor de bijdrage 'Gezelle en het Brugse boekenbedrijf' die Els Depuydt schreef voor Boeken uit Brugge en waarin ze de relatie tussen Gezelle en zijn drukkers onderzoekt. De verschillende drukkers met wie Gezelle samenwerkte, komen ook uitgebreid aan bod op Gezelle.be.

meer info en online editie

De mensen achter de bib

07

Vrijwilligers in de kijker

De Openbare Bibliotheek kan rekenen op de inzet van tientallen vrijwilligers. Ze zijn voorlezer voor de tussendoortjes, begeleiden een groep van de Leesjury, houden consultaties als Digidokter of helpen bij erfgoedprojecten. Sinds 2021 werken we ook voor de dienst ‘Bib aan huis’ met een team enthousiaste vrijwilligers.

“Ik was pas verhuisd vanuit het Gentse naar Sint-Michiels toen ik de vacature voor vrijwilliger Bib aan Huis zag passeren. Ik vond het een mooie manier om me te integreren en iets bij te dragen aan mijn nieuwe buurt. Als bijdrage voorzie ik, in samenwerking met de vernieuwde bibliotheek op de Xaverianensite, een maandelijks uitleenmoment in woonzorgcentrum Ten Boomgaarde. Het geeft me veel voldoening wanneer de bewoners elke keer opnieuw dankbaar en enthousiast hun eerlijke feedback geven over de ontleende boeken. Het is voor vrijwilligers een kleine moeite om de boeken tot bij hen te brengen. Tegelijk is het voor vele ontleners een belangrijk ontmoetingsmoment alsook draagt het bij tot het behoud van een frisse geest.” Julie

De bibliotheek als boeiende stageplaats

Studenten Letterkunde, Lerarenopleiding, Bibliotheekopleiding, Geschiedenis, Logopedie, … Ze vinden vlot de weg naar de Brugse bibliotheek. Niet alleen om samen te studeren, maar steeds vaker ook om er stage te lopen of als Bis-stagiair een eerste werkervaring op te doen.

“Toen ik voor mijn masteropleiding in de Moderne Vergelijkende Letterkunde aan de UGent een stageplaats moest kiezen, sprong het brievenproject van het Guido Gezellearchief me meteen in het oog. Ik heb een grote voorliefde voor correspondentie en mijn boekenkast is dan ook in aanzienlijke mate gevuld met briefuitwisselingen tussen schrijvers. Voor mij is het lezen van briefuitwisselingen de intiemste manier om een schrijver en de context waarin die schrijver leefde beter te begrijpen. Daarnaast heb ik ook altijd al veel belangstelling gekoesterd voor literair archiefwerk, wat deze stage ideaal maakt. Sofie
lees hier het volledige interview met Sofie

De Vrienden van de Brugse Bibliotheek

De vriendenvereniging ondersteunt de werking van de Openbare Bibliotheek Brugge en organiseert tal van activiteiten die in brede zin aansluiten op de bibliotheekwerking: auteurslezingen, de leesgroep, voordrachten,… Bijzondere aandacht gaat daarbij uit naar de erfgoedcollecties van de bibliotheek. In

2021 kreeg de vriendenwerking de nieuwe naam ‘Vrienden van de Brugse Bibliotheek’ en werden nieuwe statuten opgesteld. De bekendmaking van de nieuwe naam werd gekoppeld aan een actie naar aanleiding van de boekenverkoop van de Brugse bib, en trok tientallen nieuwe leden aan.